Znaki

Skrzyżowanie to potocznie przecięcie dwóch lub więcej jezdni na jednym bądź kilku poziomach, które może mieć kształt kwadratu, prostokąta, okręgu lub wielokąta, przypominać literę T lub Y. Dotąd wszystko jasne?

Ustawa Prawo o ruchu drogowym, art. 2 pkt 10 określa jednak skrzyżowanie, jako przecięcie się w jednym poziomie dróg mających jezdnię, ich połączenie lub rozwidlenie, łącznie z powierzchniami utworzonymi przez takie przecięcia, połączenia lub rozwidlenia; określenie to nie dotyczy przecięcia, połączenia lub rozwidlenia drogi twardej z drogą gruntową (różne podłoża), z drogą stanowiącą dojazd do obiektu znajdującego się przy drodze (np. parking) lub z drogą wewnętrzną. Prawo o ruchu drogowym wyodrębnia trzy rodzaje skrzyżowań: 1) równorzędne, 2) podporządkowane, 3) o ruchu okrężnym. Dlaczego bawię się w definicje? Za chwilę do tego dojdziemy…

Skrzyżowanie równorzędne

Może być oznaczone znakiem ostrzegawczym A-5 – „Skrzyżowanie dróg” , ale najczęściej nie ma ono żadnego oznakowania. Zachowania kierowcy na skrzyżowaniu równorzędnym, ujęte są w art. 25 Ustawa prawo o ruchu drogowym, który mówi, że pierwszeństwo na skrzyżowaniu równorzędnym ma zawsze kierujący, który ma wolną prawą stronę (zasada „prawej strony” lub „prawej ręki” - kierujący pojazdem, zbliżając się do skrzyżowania, jest obowiązany zachować szczególną ostrożność i ustąpić pierwszeństwa pojazdowi nadjeżdżającemu z prawej strony, a jeżeli skręca w lewo - także jadącemu z kierunku przeciwnego na wprost lub skręcającemu w prawo).  Wyjątkiem od powyższej zasady jest pojazd szynowy mający pierwszeństwo przed innymi pojazdami, bez względu na to, z której strony nadjeżdża.

Skrzyżowania podporządkowane

Najczęściej są oznakowane znakiem informacyjnym D-1 – „Droga z pierwszeństwem” oraz znakami ostrzegawczymi:

1) A-7 – „Ustąp pierwszeństwa przejazdu”

2) A-6a – „Skrzyżowanie z drogą podporządkowaną występującą po obu stronach”

3) A-6b – „Skrzyżowanie z drogą podporządkowaną występującą po prawej stronie” ,

4) A-6c – „Skrzyżowanie z drogą podporządkowaną występującą po lewej stronie”

5) A-6d – „Wlot drogi jednokierunkowej z prawej strony”

6) A-6e – „Wlot drogi jednokierunkowej z lewej strony”

W miejscu obowiązywania znaku ostrzegawczego A-7 droga podporządkowana może być oznaczona także znakiem zakazu B-20 – „Stop”

Skrzyżowanie o ruchu okrężnym, potocznie zwane rondem

Pierwszeństwo na takim skrzyżowaniu może być wyrażone znakiem C-12 – „Ruch okrężny” . Na skrzyżowaniu o ruchu okrężnym ze znakiem C-12 obowiązują zasady określone dla skrzyżowań równorzędnych, kierowca wjeżdża na rondo według zasady „prawej ręki”. Rondo może być też oznakowane w odmienny sposób: wloty do skrzyżowania oznaczone są znakiem nakazu C-12 połączonym ze znakiem ostrzegawczym A-7. „Ustąp pierwszeństwa przejazdu”. Na skrzyżowaniu o ruchu okrężnym ze znakiem C-12 połączonym ze znakiem A-7 pierwszeństwo mają kierujący znajdujący się na rondzie przed tymi, którzy mają zamiar na nie wjechać – ten sposób oznakowania jest praktykowany najczęściej. Warto w tym miejscu przypomnieć, że zgodnie z paragrafem 32 pkt 2 (Rozporządzenia w sprawie znaków i sygnałów drogowych) jeżeli zakaz wyrażony przez znaki:

B-25B-26B-29B-33

B-35B-36B-37B-38

nie jest uprzednio odwołany znakiem oznaczającym koniec zakazu, to obowiązuje on do najbliższego skrzyżowania (chodzi o definicję skrzyżowania określonego w kodeksie o ruchu drogowym); nie dotyczy to skrzyżowania na drodze dwujezdniowej, na którym wlot drogi poprzecznej znajduje się tylko z lewej strony i nie ma połączenia z prawą jezdnią (kształt T). (Rozporządzenie Ministrów Infrastruktury oraz spraw wewnętrznych i administracji z dnia 31 lipca 2002 r. w sprawie znaków i sygnałów drogowych).

A co skrzyżowaniem nie jest?

Nie stanowią skrzyżowania przecięcie, połączenie lub rozwidlenie drogi twardej z drogą gruntową lub drogą stanowiącą dojazd do obiektu znajdującego się przy drodze. Za skrzyżowanie nie możemy też uznać przecięcia, rozwidlenia lub połączenia drogi twardej z drogą wewnętrzną. Jest to bardzo ważna informacja dla kierujących oraz dla policjantów rozstrzygających w sprawach kolizji, gdyż w takich przypadkach nie obowiązują zasady, które stosuje się przy przejeżdżaniu przez skrzyżowanie, lecz zasady obowiązujące kierujących podczas włączania się do ruchu (tj. art. 17 ustawy Prawo o ruchu drogowym). Zasada ta będzie obowiązywać nawet wtedy, gdy przecinające się drogi, np. publiczna i wewnętrzna, będą do siebie łudząco podobne pod względem szerokości czy rodzaju nawierzchni. W tej sytuacji kierujący jadący drogą wewnętrzną jest zobowiązany do ustąpienia pierwszeństwa. Ważną wskazówką umożliwiającą określenie zasad pierwszeństwa będzie tu znak D-47 – „Koniec drogi wewnętrznej” .

W myśl innej ustawy…

Pojęcie ”skrzyżowania” jest również określone w Ustawie o drogach publicznych. Definicja odnosi się jednak tylko do dróg publicznych. Według art. 4 pkt. 9 Ustawodawca wyróżnia dwie grupy skrzyżowań:

Skrzyżowanie jednopoziomowe – to przecięcie się lub połączenie dróg publicznych na jednym poziomie;

Skrzyżowanie wielopoziomowe – to skrzyżowanie się lub połączenie dróg publicznych na różnych poziomach, zapewniające pełną lub częściową możliwość wyboru kierunku jazdy lub skrzyżowanie się dróg na różnych poziomach umożliwiające wybór kierunku jazdy. W tym momencie warto sobie przypomnieć, jak definiuje skrzyżowanie kodeks o ruchu drogowym, który w art. 2 pkt 10 określa je, jako przecięcie się w jednym poziomie dróg mających jezdnię, ich połączenie lub rozwidlenie, łącznie z powierzchniami utworzonymi przez takie przecięcia, połączenia lub rozwidlenia – tutaj ustawodawca nie mówi o połączeniach wielopoziomowych.

Tym samym w myśl art. 4 ustawy o drogach publicznych nie są skrzyżowaniami „węzły drogowe”, czyli konstrukcje inżynierskie (Drogowy obiekt inżynierski - obiekt mostowy, tunel, przepust i konstrukcję oporową; definicja natomiast obiektu mostowego to: budowla przeznaczona do przeprowadzenia drogi, samodzielnego ciągu pieszego lub pieszo-rowerowego, szlaku wędrówek zwierząt dziko żyjących lub innego rodzaju komunikacji nad przeszkodą terenową, w szczególności: most, wiadukt, estakadę, kładkę; Ustawa o drogach publicznych Dz.U.; Dz.U. 1985 Nr 14, poz. 60 tj. Dz.U. z 2015 r. poz. 460) umożliwiające bezkolizyjne przecięcie lub rozwidlenie dwóch lub więcej dróg, z zapewnieniem możliwości połączeń między nimi za pomocą łącznic lub też umożliwiające bezkolizyjne włączenie i wyłączenie bądź przecięcie bez połączeń.

Zjazd bezkolizyjny przed wiaduktem lub estakadą albo wjazd bezkolizyjny za wiaduktem lub estakadą nie są skrzyżowaniem dróg więc nie przerywają obowiązywania znaków ograniczeń prędkości! Proste?

Zgodnie z ustawą o drogach publicznych skrzyżowaniem nie jest także przecięcie się dwóch dróg dla pieszych albo połączenie lub przecięcie się drogi dla pieszych z inną mającą jezdnię ani też nie jest skrzyżowaniem przecięcie się drogi twardej z drogą stanowiącą dojazd do stacji benzynowej, parkingu, posesji. I tu też jest jasne jak słońce.

Skrzyżowaniem jest natomiast przecięcie się dróg gruntowych mających jezdnie. Umiejętność odróżniania skrzyżowania od połączenia dróg niebędących skrzyżowaniem pozwala na poprawną interpretację przepisów dotyczących m.in. zakazu zatrzymywania się na skrzyżowaniu, udzielenia pierwszeństwa pieszemu przechodzącemu na skrzyżowaniu, możliwości wyprzedzania na skrzyżowaniu lub przechodzenia pieszych w obrębie skrzyżowania i ma fundamentalne znaczenie dla prawidłowego rozstrzygnięcia sporu przy zdarzeniu drogowym.

Co z 50+?

Zatrzymanie więc prawa jazdy przez ITD za 50+ w sytuacji gdy kierowca ewidentnie nie przekroczył ograniczenia prędkości o 50 km na godzinę jest nadużyciem, a prawo jazdy powinno zostać niezwłocznie zwrócone przez GITD lub starostę w toku postępowania administracyjnego. Przy czym funkcjonariusz powinien odpowiedzieć dyscyplinarnie za ewidentne przekroczenie uprawnień lub niekompetencję. W przypadku jednak gdyby starosta mimo wszystko wydał decyzję o zawieszeniu uprawnień i zatrzymaniu prawa jazdy na 3 miesiące, skrzywdzonemu w ten sposób obywatelowi przysługiwać powinno odszkodowanie od starosty za rażące nadużycie prawa w tym zakresie i zadośćuczynienie.

Aleja Włókniarzy w Łodzi

To doskonały przykład jak być nie powinno. Tuż przed wjazdem na estakadę w al. Włókniarzy w Łodzi stoi znak ograniczenia prędkości do 70 km/h, który zdaniem ITD obowiązuje przez… całe 100 m (słownie: sto metrów!). Tu muszę odnieść się do artykułu opublikowanego w czerwcu ubiegłego roku na stronie dzienniklodzki.pl pt: „Jadąc al. Włókniarzy możesz stracić prawo jazdy. Mylące oznaczenia na estakadzie”, którego autorem jest Jarosław Kosmatka.

Autor próbuje dowieźć przy pomocy jakiegoś niezidentyfikowanego biegłego z zakresu przepisów ruchu drogowego, że na estakadzie na al. Włókniarzy obowiązuje ograniczenie prędkości do 50 km/h, mimo, że stoi przed nią znak ograniczenia do 70 km/h bo zdaniem owego biegłego „to rozwidlenie drogi jest skrzyżowaniem w rozumieniu Ustawy prawo o ruchu drogowym” (cytat ze wspomnianego artykułu). Kosmatka pyta więc już na wstępie, z jaką prędkością można jechać estakadą i dopada go bezbrzeżne zdumienie, gdy urzędnicy, policjanci oraz inspektorzy wojewódzkiego ITD poróżnili się na ten temat. A sprawa nie jest błaha bo nie jeden kierowca stracił prawo jazdy za przekroczenie prędkości o 50 km/h podczas gdy w rzeczywistości przekroczył ją o niewiele ponad 30 km/h „bo znaki stojące przy al. Włókniarzy za skrzyżowaniem z ulicą Parkową upewniają kierowców, że obowiązuje w tym miejscu ograniczenie do 70 km/h”, a „kierowcy nie biorą pod uwagę, że za chwile jest rozwidlenie” – wywodzi autor wraz z łódzkim taksówkarzem i nawet sugeruje, że „problem rozwiązałoby dostawienie znaku ograniczenia prędkości do 70 km/h na początku rozwidlenia alei Włókniarzy przy estakadzie lub usunięcie znaków ustawionych za skrzyżowaniem z ulicą Parkową”. I tu wybitny znawca Ustawy prawo o ruchu drogowym zderzył się z zarządcą dróg w Łodzi, który dla odmiany wie o czym mówi: „Naszym zdaniem jest to ta sama droga tak na górze estakady jak na i na dole. Obowiązuje tam 70 km/h i nie ma potrzeby zmiany oznaczenia” – wyjaśnił Jarosławowi Kosmatce rzecznik ZDiT, Piotr Grabowski.

Skoro zatem już wiesz, że na estakadzie w al. Włókniarzy w łodzi obowiązuje ograniczenie prędkości do 70 km/h, a jednocześnie przytrafiła Ci się taka sytuacja, masz prawo do wszelkich środków zaskarżenia i przysługuje Ci prawo do podjęcia wszelkich działań do wznowienia postępowania i uzyskania należnego Ci zadośćuczynienia i odszkodowania za utracone korzyści lub wymierne straty spowodowane bezpodstawnym zatrzymaniem prawa jazdy.